“Emekli Olmak Yetmez! Çalışanlar Bu Hakları Kaçırmasın”
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasının yürürlüğe girmesiyle Türkiye’de SGK’dan aylık alan kişi sayısı 16 milyonu aştı. Emekli olmasına rağmen çalışma hayatına devam eden milyonlarca kişi, yasal haklarını bilerek kesintisiz maaş almanın ve bazı durumlarda üç farklı ödeme hakkına sahip olmanın avantajını yaşıyor.
Çalışan Emeklilerin Finansal Hakları
Çalışan emekliler, hem emekli maaşlarını hem de çalıştıkları yerden aldıkları ücreti tam olarak alırlar. Eskiden Bağ-Kur’lulardan yapılan kesintiler tamamen kaldırılmıştır.
Üç Farklı Ödeme Alma Hakkı
Eşi vefat eden emekliler, belirlenen şartları sağlamaları durumunda üç farklı ödeme alma hakkına sahiptir:
Kendi emekli maaşları.
Vefat eden eşlerinden kalan ölüm (dul) aylığı.
Çalıştıkları işyerinden kazandıkları ücret.
Eşten aylık alabilmek için vefat eden sigortalının belirli prim gün sayısını doldurmuş olması (örneğin SSK’lılar için en az 5 yıl sigorta ve toplam 900 gün prim) şarttır.
Çalışan Emeklilerin Sigorta ve Yasal Hakları
Emekli olduktan sonra özel sektörde bir işyerinde çalışanlar için şu kurallar geçerlidir:
Sigorta ve Prim: Çalışan emekliler sigortalı olur ancak emekli maaşlarını etkileyecek prim yerine Sosyal Güvenlik Destek Primi ödenir. Bu primler sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortasını kapsar; emekli maaşını artırmaz.
İşsizlik Maaşı: Emekliler işsizlik primi ödemedikleri için işsizlik maaşı alamıyor.
Tazminat: Emekliler, işten kendi kusurları dışında çıkarılırlarsa kıdem ve ihbar tazminatı hakkına sahiptir. Ancak kendi isteğiyle istifa eden emekliler, emeklilik nedeniyle tazminat hakkını zaten kullandıkları için tekrar tazminat alamaz.
İzin Hakkı: Tüm çalışanlar gibi, kıdemlerine göre yıllık izin kullanabilirler. 50 yaş üstü emeklilerin yıllık izin hakkı 20 günden az olamaz.
Kamu Sektöründe Çalışma: Emekli olduktan sonra kamu sektöründe memur olarak çalışılırsa, emekli maaşı geçici olarak kesilir. Kamu hizmetinden ayrıldıktan sonra maaş yeniden bağlanır.
Emekli sayısının 16 milyonu geçtiği Türkiye’de, genç yaşta emekli olanların çalışma hayatında aktif kalması, yasal haklarını bilmelerini daha da önemli hale getiriyor.